التحصین لابن طاووس (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نویسنده ابن طاووس
موضوع احادیث/ اثبات خلافت امام علی (ع)
زبان عربی
تعداد جلد 1
محقق اسماعیل انصاری زنجانی

مؤلف

سید رضی الدین علی بن موسی (589-664 ق)، معروف به سید بن طاووس از بزرگترین علمای ربانی شیعه در قرن هفتم بود. او از نوادگان امام حسن مجتبى و امام سجاد (ع) است و در شهر حله ولادت نمود. جد هفتم ايشان، محمد بن اسحاق، كه به خاطر زيبايى و ملاحتش به طاووس مشهور شده بود از سادات بزرگوار مدينه محسوب مى‌شد. سید بن طاووس نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر بغداد بود و وی را به سبب تقوا، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» خوانده‌اند. او آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها ادعیه و زیارات است. کتاب مقتل سید الشهداء او با نام لهوف نیز معروف است. علامه حلی و شیخ یوسف سدیدالدین (پدر علامه حلی) از شاگردان سید بن طاووس بودند.

معرفی اجمالی كتاب

این كتاب در موضوع، با كتاب الیقین مؤلف یكی بوده و در اثبات نام‌گذاری امام علی علیه‌السلام به امیرالمومنین علیه‌السلام از طرف پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و اختصاص آن حضرت به این نام می‌باشد.

خود مؤلف در علت نگارش كتاب می‌گوید: «من (پس از) تالیف كتاب الیقین حدود پنجاه حدیث یافتم كه مضمون آن شبیه احادیث كتاب الیقین بود و از منابعی غیر از منابع الیقین بدست ما رسیده بود، من هم برای جلوگیری از ضایع شدن آن‌ها و برای خدمت به آیندگان دست به نگارش و جمع‌آوری آن‌ها زدم».

چون خود سید از نزدیك شاهد كتاب‌سوزی بغداد و سایر كتابخانه‌ها به وسیله مغولان بوده است. دست به جمع‌آوری منابع غنی اسلام زده است كه از جمله آن‌ها كتاب التحصین، المداحم والفتن و سایر كتاب‌ها می‌باشد.

كتاب التحصین پیرامون حضرت علی علیه‌السلام در دو قسمت بحث كرده است:

  • 1. احادیثی پیرامون نام‌گذاری علی علیه‌السلام به «امام كلّ مؤمن» كه شامل 29 باب و در هر باب یك روایت ذكر شده و در باب 29 خطبه پیامبر صلی الله علیه و آله در غدیرخم به طور كامل آمده است.
  • 2. احادیثی در تسمیه علی علیه‌السلام به امام المتقین كه شامل 27 باب می‌باشد. آخرین باب كتاب نیز روایتی مفصل پیرامون مناظرات حضرت علی علیه‌السلام با جاثلیق یهودی و مسلمان شدن او كه در ضمن آن قصه ‌اصحاب كهف نیز از زبان امیرالمومنین علی علیه‌السلام بیان شده است.

به جهت ارزش كتاب و جایگاه والا و ارزشمند سید ابن طاووس در میان علماء و وثاقت و زهد ایشان، این كتاب گرانسنگ از اعتبار و جایگاه ویژه‌ای در بین علماء برخوردار است.

وضعیت نشر

كتاب التحصین یكبار همراه با كتاب الیقین در یك جلد از طرف مؤسسه الثقلین لاحیاء التراث الاسلامی در سال 1409 ق عكس برداری شده است و در سال 1413 ق به همت مؤسسه دارالكتاب قم در یك جلد به زبان عربی چاپ شده است.

منابع

حافظ فرزانه/ مرکز مطالعات و پژوهش‌هاي فرهنگي حوزه علميه، سایت اندیشه قم.

متن کتاب